Mạt chược là một trò chơi đã xuất hiện từ lâu tại Trung Quốc và ngày càng phổ biến tại nhiều quốc gia khác, đặc biệt là trong cộng đồng người Hoa. Dù chưa quá thịnh hành tại Việt Nam, mạt chược thu hút không ít người chơi vì tính chiến thuật cao và đòi hỏi người chơi sự tư duy tinh tế. Trò chơi này sử dụng một bộ bài đặc biệt, thường được làm từ sừng, ngà hoặc nhựa, với tổng số quân bài lên đến 160 quân. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu cách chơi mạt chược theo kiểu Hồng Kông và những quy tắc quan trọng của trò chơi này. Hãy cùng bắt đầu hành trình khám phá thế giới mạt chược thú vị!
1. Giới thiệu về mạt chược
Mạt chược là một trò chơi với bộ bài có số lượng lớn và mang lại nhiều chiến thuật khác nhau. Người chơi không chỉ cần nắm vững luật chơi mà còn phải biết cách tính toán kỹ lưỡng để chiến thắng. Được hình thành từ thế kỷ 19 tại Trung Quốc, trò chơi này đã lan rộng ra khắp các nước châu Á và tạo nên một phong cách giải trí đặc biệt.
Trò chơi mạt chược chủ yếu yêu cầu 4 người tham gia, mỗi người sẽ được chia 13 quân bài, và người chiến thắng sẽ là người đầu tiên tạo ra một bộ gồm 4 nhóm (mỗi nhóm 3 quân) và 1 đôi (2 quân). Đây là dạng thắng cơ bản của mạt chược, được gọi là “Ù” hoặc “Tới”. Tuy nhiên, để đạt được chiến thắng này, người chơi phải trải qua nhiều vòng chơi với các chiến lược tính toán, lựa chọn quân bài hợp lý.
2. Cấu tạo của bàn chơi mạt chược
Bàn chơi mạt chược có thiết kế hình vuông đơn giản, phổ biến nhất là ở các sòng bài tại Trung Quốc và Hồng Kông. Chiều dài mỗi cạnh của bàn chơi thường khoảng 80 cm, và cao từ 60 đến 85 cm. Đặc điểm của bàn là có bề mặt nhẵn, thường được phủ bởi khăn hoặc vải nỉ để giúp việc di chuyển quân bài trở nên dễ dàng và bảo vệ chúng khỏi bị xước.
Ở Việt Nam, bàn mạt chược lại có thiết kế cao hơn, với chiều cao khoảng 90 cm và cạnh dài từ 90 đến 95 cm. Đặc trưng của bàn là viền da hoặc vải nỉ cao lên từ 3 đến 4 cm nhằm ngăn quân bài bị rơi ra ngoài. Người chơi thường thích bề mặt nhẵn và trơn để giúp các quân bài dễ di chuyển, tạo cảm giác thuận tiện hơn khi chơi.
3. Cách nhận diện các quân bài mạt chược
Bộ bài mạt chược bao gồm 160 quân bài, được chia thành nhiều nhóm khác nhau để tạo sự đa dạng trong cách chơi. Các quân bài cơ bản bao gồm ba hàng chính: Hàng Sách, Hàng Vạn, và Hàng Văn. Mỗi hàng có tổng cộng 36 quân bài.
- Hàng Sách: Những quân bài này có màu xanh lam và được ký hiệu bằng các đường kẻ từ 1 đến 9. Điểm đặc biệt là quân “Nhất Sách” có biểu tượng hình chim sẻ.
- Hàng Vạn: Đây là những quân bài được ký hiệu bằng chữ số Hán từ “Nhất” đến “Cửu”, với màu chủ đạo là màu đỏ.
- Hàng Văn: Nhóm bài này được nhận diện bằng các hình tròn, cũng có số lượng từ 1 đến 9.
Ngoài ra, bộ bài còn bao gồm các quân bài đặc biệt như Tài Phao (Đông, Nam, Tây, Bắc, Trung, Phát, Bạch) và Hoa (Mai, Lan, Cúc, Trúc) hoặc các quân thuộc bộ Tứ Hoàng và Tứ Hậu.
4. Quy tắc chiến thắng trong mạt chược
Mục tiêu của trò chơi mạt chược là “Tới” hoặc “Ù”, tức là sắp xếp các quân bài thành 4 nhóm và 1 đôi. Để đạt được điều này, người chơi cần biết cách sắp xếp quân bài một cách hợp lý, sử dụng chiến thuật để thu thập các quân bài phù hợp.
- Nhóm (Phỗng): Gồm 3 quân bài giống nhau.
- Xuyên (Chiếu): Gồm 4 quân bài giống nhau, tạo nên một tổ hợp đặc biệt.
Một khi người chơi đã có đủ các tổ hợp này và một đôi, họ có thể tuyên bố “Ù” và giành chiến thắng. Để tránh bị chậm trễ trong trò chơi, người chơi phải liên tục quan sát và đánh giá tình hình, lựa chọn quân bài một cách nhanh chóng và chính xác.
5. Cách chuẩn bị cho một ván mạt chược
Trước khi bắt đầu một ván mạt chược, các người chơi phải chọn chỗ ngồi và sắp xếp bàn bài. Thông thường, trò chơi có 4 người tham gia, mỗi người sẽ đảm nhận một “cửa” tương ứng với Đông, Tây, Nam, Bắc. Quá trình chọn chỗ ngồi thường được tiến hành ngẫu nhiên bằng cách tung xúc xắc hoặc bốc thăm.
Người giữ vai trò Nhà Cái sẽ là người bắt đầu trò chơi và có 14 quân bài, trong khi các người chơi khác chỉ có 13 quân. Nhà Cái cũng là người tung xúc xắc để quyết định thứ tự chia bài. Sau khi chia bài, mỗi người sẽ sắp xếp quân bài thành 20 đôi và đặt trước mặt mình.
6. Các bước chơi một ván mạt chược
Trò chơi bắt đầu từ Nhà Cái, người này sẽ đánh ra quân bài đầu tiên. Các người chơi tiếp theo sẽ lần lượt đánh bài cho đến khi một người tuyên bố “Ù”. Để đạt được trạng thái “Ù”, người chơi cần sắp xếp các quân bài thành các tổ hợp nhất định, bao gồm Phỗng, Chiếu và một đôi bài.
Trong quá trình chơi, người chơi có quyền bốc thêm quân bài từ bộ bài hoặc lấy quân từ những người chơi khác, tùy thuộc vào chiến thuật và luật ưu tiên. Việc chọn đúng thời điểm đánh quân bài và giữ lại quân bài phù hợp là yếu tố quyết định sự thành công.
7. Luật ưu tiên trong mạt chược
Trong mạt chược, luật ưu tiên là quy tắc xác định người chơi nào có quyền đánh quân bài tiếp theo hoặc giành lấy quân bài đã đánh ra. Nếu có nhiều người chờ cùng một quân bài để “Ù”, thì quyền ưu tiên sẽ dành cho người ngồi gần vị trí đánh quân bài đó nhất, thường là người ngồi ngay dưới.
Ngoài ra, người chơi có thể ưu tiên lấy quân bài để tạo thành tổ hợp Phỗng hoặc Chiếu. Để tận dụng tối đa quyền ưu tiên này, người chơi cần nắm rõ thứ tự chơi và dự đoán nước đi của đối thủ.
8. Các hình thức “Ù” trong mạt chược
Có nhiều hình thức “Ù” trong mạt chược, mỗi hình thức đều mang lại điểm số khác nhau:
- Ù tròn bài: Khi người chơi hoàn thành 4 Nhóm và 1 Đôi. Đây là hình thức phổ biến và cũng khó đạt nhất.
- Ù phỗng: Khi người chơi có 3 quân bài giống nhau và lấy thêm một quân từ người khác hoặc bốc từ bộ bài.
- Ù chiếu: Khi người chơi có 3 quân bài giống nhau trên tay và bốc thêm một quân phù hợp.
Mỗi hình thức “Ù” yêu cầu người chơi phải tập trung cao độ và sử dụng chiến thuật khéo léo.
9. Cách tính điểm trong mạt chược
Mạt chược không chỉ đơn thuần là trò chơi giải trí mà còn đòi hỏi người chơi phải tính toán điểm số sau mỗi ván chơi. Cách tính điểm thường dựa trên các loại tổ hợp mà người chơi đạt được. Ví dụ, Ù tròn bài có thể được tính là 4 điểm, trong khi Ù phỗng và Ù chiếu có cách tính điểm khác nhau, phụ thuộc vào giá trị của quân bài.
Ngoài ra, điểm số còn phụ thuộc vào việc người chơi có giành được quyền ưu tiên hay không và cách người đó sử dụng quân bài để đạt “Ù”.
10. Các hình phạt trong mạt chược
Để đảm bảo tính công bằng và quy củ trong trò chơi, mạt chược áp dụng một số hình phạt đối với những người chơi vi phạm quy tắc:
- Phạt khi không tuân thủ lượt chơi: Người chơi không đánh quân bài đúng lượt hoặc kéo dài thời gian chờ sẽ bị phạt.
- Phạt khi tiết lộ quân bài: Người chơi vô tình hoặc cố ý để lộ quân bài cho đối thủ sẽ bị phạt.
- Phạt khi đánh sai bài: Nếu người chơi đánh ra quân bài không phù hợp với luật chơi, họ sẽ phải chịu một khoản phạt nhất định.
Qua bài viết này, hy vọng bạn đã có cái nhìn tổng quan về cách chơi mạt chược và những quy tắc quan trọng của trò chơi. Mặc dù có vẻ phức tạp, mạt chược thực sự là một trò chơi đầy tính chiến lược và hấp dẫn mà bất cứ ai yêu thích tư duy logic đều nên thử trải nghiệm.
