By 
Hôm nay mình gặp cái vụ từ “trân quý” với “chân quý” khá rắc rối, thấy cả hai cách viết đều xuất hiện lung tung trên mạng. Thế là mình lọ mọ bắt tay vào lục lọi xem thực hư ra sao.
Bước 1: Đào bới trên Google
Đầu tiên mình phóng lên Google gõ thử “trân quý hay chân quý”. Trời ơi, kết quả loạn cả lên! Cứ 3 trang bảo viết “trân quý”, lại có 2 trang chốt “chân quý”. Mấy diễn đàn tiếng Việt cãi nhau ỏm tỏi, đứa thì bảo từ Hán Việt phải viết “trân”, đứa khăng khăng “chân” mới đúng âm đọc. Rối như canh hẹ.
Bước 2: Lôi từ điển giấy ra tra
Chán mấy ông mạng quá, mình móc cuốn Từ điển chính tả cũ kỹ trên giá sách. Lật mò mẫm mười phút mới thấy chỗ giải thích:
- “Trân” (珍) nghĩa là vật quý như trân châu
- “Chân” (真) nghĩa là chân thật
Thế là rõ như ban ngày – “trân quý” (珍貴) mới chỉ sự quý giá, còn “chân quý” là viết sai chính tả do phát âm địa phương.
Bước 3: Kiểm tra văn bản nhà nước
Vẫn chưa yên tâm, mình lục tiếp văn bản hành chính mẫu của Bộ Giáo dục. Đọc mấy cái thông tư hướng dẫn thì rõ ràng họ dùng “trân quý” trong các cụm như “trân quý giá trị văn hóa”. Xem báo Nhân Dân cũng chỉ thấy “trân quý”. Mấy thằng lười biếng gõ “chân quý” cho nhanh chắc tẩn vợi.
Bước 4: Test với bạn bè
Tối nay nhậu với thằng cu Hiếu dạy Văn, mình cố tình đọc “Mình rất chân quý tình bạn này”. Nó bật cười phụt bia: “Mày gặp thầy bói nào dạy chính tả vậy?”. Lại đưa điện thoại cho bà chị gõ văn bản, bả gõ phăm phắm “trân trọng và trân quý”. Thế là đủ biết dân bản ngữ dùng gì rồi.
Tổng kết kinh nghiệm
Lần mò cả buổi tối mới vỡ lẽ:
- Nguyên tắc nhớ đời: Chữ Hán Việt “quý giá” luôn dùng “trân”
- Mẹo kiểm tra: Thử ghép với “trân trọng” – nếu đọc trôi thì chuẩn
- Chuẩn xác nhất: Dù Google loạn não vẫn phải tin từ điển giấy
Giờ mỗi lần viết “trân quý” là y như rằng mình gõ chậm lại một nhịp, nhớ hôm nay vật lộn mấy tiếng đồng hồ. Cái giá của chính tả chuẩn mới đắt làm sao!
